Монголд очиж цахим хэл шинжлэлийн судалгааны төслөө барьж авч, базан хаяхаар шийдэж монгол явдаг юм билүү яадаг билээ гэж бодож байтал МУИС-н мэдээллийн технологийн сургуулийн захирал Ч. Лодойравсал анд тус сургуульд багшлах санал тавьснаар явахаар шийдэв.
Програм хангамжийн инженерчлэл гэсэн хичээл заах санал өгсөн боловч тус сургуульд одоо ордог тул өөр хичээл буюу жаахан нарийсгаад “Програм хангамжийн архитектур” гэсэн хичээл заахаар болов.
Програм хангамжийн архитектур нь програм хангамжийн инженерчлэлийн харьцангуй шинэ бөгөөд гол салбар юм. Энэхүү сэдвийг заах болсон шалтгаан нь:
1. Монголд ийм хичээл орж байгаа сургууль одоогоор байхгүй байгаа (Сэтгэгдлийг харна уу. Батзолбоо КТМС-д se305 гэж ноднингоос орж эхэлсэн юм байна.) бөгөөд бүтээгдэж байгаа програм хангамжууд ч голдуу нэг талаас нь харсан бүтээлүүд гарч байна.
2. Архитектурын (тодорхойлолтын) хэл буюу ADL (Architectural Description Language) талаар ойлголтыг дэлгэрүүлэх цаг нь болжээ гэж үзэв.
3. Би өөрөө энэ чиглэлээр RWTH-д гүнзгийрэн судалж мастерын ажлаа “Graph oriented programming” гэсэн судалгааны салбарт бичиж байв.
4. Програм хангамжийн инженерчлэлийн салбарт өөрийн гэсэн орон зайгаа үлдээсэн, германы элит их сургуулийн хүндэт профессор Манфред Нагл-р энэхүү хичээлийг заалгаж байсны хувьд өөрийгөө энэхүү хичээлийг заах үүрэгтэй гэж үзэв.
Ингээд энэхүү профессорынхоо талаар 3 өгүүлбэр дурдъя.
Тэрээр 2009 онд 65 насыг зооглосон бөгөөд ойн баяраар нь 5 профессор шавь нь энэ салбарын талаар болон түүний бүтээсэн бүтээлийг дурьдаж ном хэвлүүлжээ. Тэрхүү номд дурьдснаар:
1970-аад онд “graph transformations” гэсэн судалгааны салбар дөнгөж үүсэж байхад гараагаа эхэлж энэ салбарт голлох үйлийг бүтээжээ. Ингээд 1980-аад онд “integrated software engineering environments” салбар үүссэн бөгөөд мань эр график хувиргалтын системээрээ энэ салбарт орж ирж “IPSEN” хэмээх төслийг 1982 онд эхлүүлж 1996 онд амжилттай дуусгасан хүмүүсийн нэг билээ. “IPSEN” өөрөө маш нүсэр төвөгтэй систем байсан тул бүрэн бөгөөд маш сайн бүтэцтэй програм хангамжийн архитектур шаардлагатай байсан гэдэг. Ингээд тэр аль 1980-д онд “Software Architecture” салбарт ажиллаж эхэлсэн байхад энэ “Software Architecture” гэх салбар дөнгөж 1995 онд судалгааны халуун сэдэв болон гарч ирсэн юм. Тэр үед Манфред Нагл энэ чиглэлээр хэд хэдэн докторын ажил удирдчихсан байжээ. Ингээд 1990 онд “Нүсэр програм хангамжийг системтэй програмчлах арга зүй” гэсэн ном хэвлүүлсэн нь бидний мэдэхээр Програм хангамжийн архитектурын салбарын хамгийн анхны ном гарцаагүй болсон юм гэж шавь нар нь дурьдсан байна. (Paderborn 2, Darmstadt, Brandenburg, Bayreuth -н профессор)
Би мөн энэ номоор нь заалгаж байсан бөгөөд тэрбээр 2 дахь хувилбараа 2007 дахин хэвлүүлсэн байна. Тиймээс тэрхүү номыг гол чигээ болгон орно. Мөн тус номд орсон програм хангамжийн архитектурын хэлийг UML-тэй харьцуулан заана.
UML нь програм хангамжийн архитектур гаргахад өнөөдөр зонхилон хэрэглэгдэж байгаа боловч архитектур гаргахад төгс зохицсон хэл биш юм. Гол нь стандартчлагдсан хэл тул архитектур гаргахад түгээмэл хэрэглэгдсээр байна.
Өнөөдөр програм хангамжийн инженерчлэлийн салбарт ноёлж байгаа объект хандалтат технологи нь хэдий олон давуу талтай ч дутагдалтай тал олон тул тэр талаар нарийвчлан авч үзэх нь зүйтэй болов уу хэмээн сэтгэлээ.
Хэдий багшлах туршлагагүй ч энэхүү хичээлийг сонгосон оюутнуудад мэддэг чаддаг бүхнээ хүртээхээ амлаж байна.
Юм юмнаас
What is encoding?
Цахим тооцоолуурт бид тоглоом тоглох, зураг зурахаас бусад бараг бүх ажлыг бичиж хийдэг. Программ бичих, баримт боловсруулах, хоорондоо э-мэйлээр, чатаар харилцах гээд бүгд орно. Тэгвэл тэмдэгт кодчилол гэдэг нь ердөө л ямар үсгийг хэд гэсэн Read more…
13 Comments
ts.erka · 2012/01/23 at 06:25
Амжилт хүсье
BNM · 2012/01/23 at 07:09
Za nutagtaa gerel gegee avchirch baigaa n dajgui sanaa baina. Oiriin 10 jildee Mongol gadnii yamar ch nohtsol bolomjoos iluu l deer garah bolovuu.
volok · 2012/01/23 at 15:56
амжил хүсье
T · 2012/01/24 at 01:21
Шинэ зүйл нэвтрүүлж байгаад тань амжилт хүсэе. Цаашид энэ сэдвийн талаар дэлгэрэнгүйг таны блогоос олж авна гэдэг найдаж байна
Luchino · 2012/01/24 at 07:06
Юуны өмнө Монголд ирж сурсан бүхнээ түгээх гэж байхгаад баяртай байна. Амжилт. Таны шавь болмоор л байна.
Vol · 2012/01/25 at 03:36
Gadaad suraad amidarch bga hvmvvs eh orniihoo toloo tani shig ajillaj bh heregtei gj bodoj bna. Eh orniihoo bolowsrold ooriinhoo surch medsen zviliig zaaj bgad tanid talarhaj bna
ochir · 2012/01/27 at 05:46
КТМС-д ордог шд
badaa · 2012/01/27 at 10:18
@ochir
Тийм байна. Засвар хийчихлээ. Гэхдээ бид 2-н сэдэвчилсэн төлөвлөгөөг харьцуулан үзвэл тун өөр өөр сэдвүүд орох юм байна шүү. Батзолбоо багшийн хичээл ер нь архитектур гэхээсээ илүү “Зохиомжийн загвар” (design pattern) ордог юм байна.
dundaa · 2012/01/27 at 10:43
mash saihan medee bna . tanid amjilt hvsey. tani shig hvmvvs ene uls orond mash ih heregtei bgaa. amjilt
Tt · 2012/02/04 at 20:34
Saihan medee baina. Muis surdaggu ch gsn tanii hicheeld suuh ymsan
Hujii · 2012/02/15 at 08:12
Сайхан мэдээ байна. Амжилт хүсье. Ойртсон юм чинь нэг уулзаж нүүр нүүрээ харах боломж гарах байхаа.
ulzii · 2012/03/06 at 20:45
hi, chihend chimegtei saihan medee baina. Sursan medsenee tsaash ni olon zaluusd hurgene gedeg saihan hereg shuu, ter tusmaa mongoldoo. Amjilt husie!
Munkhbayasgalan · 2012/04/26 at 04:22
tanii program hangamjiin arhitektur hicheekiin tuhai bichsen medeeleliig unshlaa. ene semister ehlehed ene hicheellig sain hiine chadna gesen hvsel temvvleltei orj irsen ehleed batzolboo bagsh orj btal neg ymuu 2 taslaatahsan chini badral bagsh orj blaa za ingeed oor bagsh ordog bolson bhoor ooriin arga baril chiglel zergeer zaaj ehlew. ihewchlen ene hicheel deer daalgawaraa hiigeegvi bgaa oyutnuudiig ajahad hamgiin gol ni yu hiihee medehgvi bgaa angiin nuhudtei nileed taaraldlaa ingeed 1 2 doloo honog ywtal omnoh ajiliin vzvvleh hugatsaa ongorson gesen yrianaas bolj onoo awch chadsangvi daraagiin daalgawar ogogdohod neg udaa bochij awah gesen bolowch bagshiig yu hii gej heleed bgaag ni er oilgosongvi neg ajil heleed iim tiim geed medne bizdee oilgosonuu gehed hvvhdvvd zarim tsoohon heseg ni oilgoson bololtoi busad oilgoogvi heseg ni (teren dotor bi gedeg hvn) oilgoogvi gej helehees sanaa zowood tolgoi dohiloo. za ingeed l 7 7 honoguud ongorsoor vzvvleh ch ymgvi zarimdaa lektsendee suudag bolowch labortoryd orood vzvvleh ym bhgvi bolohoor sanaa zowood taslah ym6 ene hicheelies olj awah medleg chuhal ch ger bvleesee awch tolson 3 kredit hairan ymdaa. mon herewee F awsan tohioldold daraa jiliin hawar gedeg shine semister neegdene gedeg ger bvliinhendee aluulah hereg garna ymaa nuhuj vzvvleh bolomj olgoj bgaa ch tsoohon ym vzvvlj l chadah bh bagshaa zarim neg hvndetgeh shaltgaaniig oilgoj dvn deeree uyan hatan handaarai